Het citaat

De Schamelhoutstraat verbindt de Lode Zielenslaan met het Mac Leodplein.

De Brusselaar Gustaaf Schamelhout (1869-1944) was veeleer een wetenschapper dan een letterkundige, maar hij laat wel een omvangrijke wetenschappelijk oeuvre na. Hij studeerde aan de ULB, werd doctor in de geneeskunde via de Centrale Examencommissie. Na specialisaties in Duitsland en Engeland legde hij zich vooral toe op de bestrijding van tuberculose aan het Stuivenbergziekenhuis in Antwerpen.

Ofschoon Schamelhout een overwegend Franse opvoeding genoot sloot hij zich aan bij de het Vlaamse studentengenootschap Geen Taal, Geen Vrijheid en was hij lid van diverse letterkundige genootschappen. Samen met August Vermeylen, Prosper van Langendonck en enkele andere jeugdige, rebelse literaire en kunstzinnige Brusselaars, belegde hij in achterkamers van herbergen samenkomsten die zouden leiden tot de oprichting – in 1893 – van de literaire kring Van Nu en Straks. Schamelhout stond ook enige jaren in voor het secretariaat van het tijdschrift.

Maar het was niet de literatuur maar de medische wetenschap waarin Schamelhout zijn roeping vond. Na de Eerste Wereldoorlog ging zijn aandacht in hoofdzaak naar antropologische en etnologische studies. Vooral de strijd van de onderdrukte volkeren zoals de Ieren en de Vlamingen boeiden hem. Om de etnische eenheid van de Nederlandstalige bevolking boven en onder de Moerdijk aan te tonen, onderzocht hij – tot afgrijzen van vele Franstaligen – de antropologische en etnische verschillen tussen Vlamingen en Walen.

Schamelhout was medeoprichter van de Vereniging voor Wetenschap en in 1938 één van de vijftien stichtende leden van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Geneeskunde. Toch bleef Schamelhout tot op hoge leeftijd zijn patiënten verzorgen. Op 75-jarige leeftijd deed hij een pneumonie op ingevolge een avondlijk ziekenbezoek te voet in barslecht weer. Korte tijd nadien overleed hij.

Zijn leven lang verzamelde Schamelhout boeken. De Scheldestad werd ruim bedeeld met zijn nalatenschap. Zijn boekenverzameling schonk hij aan de Stadsbibliotheek en zijn handschriften, documentatie en correspondentie aan het AMVC-Letterenhuis.

Schamelhout was zeer leergierig en deed grote reizen, maar erg sober en meestal te voet. Op latere leeftijd moet men kunnen teren op zijn herinneringen, zo placht hij te zeggen. Dus: 

Hoe meer een mens ervaart
hoe rijker zijn leven wordt

Geschreven door Hugo De Ridder

Informatie

UIT

LOCATIE
Schamelhoutstraat 1

ZONE
HALEWIJN

MATERIAAL
Arduin

GEPLAATST
2017

Boek

BEKENDE ANTWERPENAAR
Tia Hellebaut
Olympisch kampioene hoogspringen

Benieuwd?
Lees de tekst van Tia Hellebaut
in het boek ‘Citaat op Straat’.